Vì sao Citizendium thất bại?

Citizendium là một dự án wiki được khởi đầu vào năm 2006 bởi Larry Sanger, một trong những người sáng lập Wikipedia. Mục tiêu của Citizendium là tạo ra một nguồn tài liệu trực tuyến chất lượng cao hơn và kiểm duyệt hơn so với Wikipedia bằng cách kết hợp cộng đồng người biên tập với các chuyên gia trong các lĩnh vực cụ thể. Tuy nhiên, dự án này đã gặp nhiều khó khăn và thất bại trong quá trình phát triển. Bài viết này nêu một số lý do chính vì sao dự án này thất bại:

Kiểm duyệt quá khắt khe

Mức độ kiểm duyệt và quản lý nội dung quá khắt khe đã làm tăng sự khó khăn cho người dùng muốn đóng góp. Đối với người mới tham gia, Citizendium yêu cầu phải có thông tin rõ ràng bằng cách nộp CV và 1 số thủ tục kiểm chứng. Hiện nay, thậm chí Citizendium đã khóa tính năng đăng ký tài khoản.

Thiếu sự hấp dẫn cho người dùng

Từ việc kiểm duyệt khó khăn, Citizendium không có sự hấp dẫn đủ lớn để thu hút người dùng. Hơn nữa, điều đó kéo theo nhiều hệ lụy khác, ví dụ như cộng đồng biên tập viên nhỏ, sự phát triển chậm chạp, thiếu hụt nội dung so với Wikipedia.

Cạnh tranh với Wikipedia

Wikipedia đã trở thành nguồn thông tin phổ biến và phong phú. Citizendium lặp lại bước đường của Wikipedia mà không có những kế hoạch khác, dẫn tới phải đối mặt với khó khăn trong việc cạnh tranh với Wikipedia và thu hút người dùng.

Thiếu sự phát triển kỹ thuật

Citizendium không đầu tư đủ vào phát triển kỹ thuật và tính năng, dẫn đến trải nghiệm người dùng kém và sự cạnh tranh kém cỏi.

Quản lý kém

Quản lý dự án Citizendium đã gặp khó khăn trong việc duy trì và quản lý dự án, không tạo ra một môi trường phát triển ổn định. Nhiều yêu cầu chỉnh sửa từ biên tập viên phải chờ cả hàng tháng trời mới có phản hồi.

Thiếu sự hỗ trợ tài chính

Citizendium thiếu sự hỗ trợ tài chính đáng kể để duy trì và phát triển dự án. Đây là vấn đề chung của các dự án tự nguyện, tuy nhiên Citizendium lại không có cộng đồng đủ lớn để thu hút tài trợ.

Thiếu sự quảng bá

Citizendium không có chiến lược quảng bá mạnh mẽ để thông báo về sự tồn tại và giá trị của nó cho người dùng. Nếu nói Citizendium hướng tới nội dung đáng tin cậy thì họ lại không có bất kỳ kết nối vững mạnh nào với các trường đại học, công ty xuất bản, cơ quan nhà nước, và các tổ chức học thuật.

Mất động lực của người sáng lập

Người sáng lập Larry Sanger đã rời bỏ dự án vào năm 2012, gây thiếu hụt sự lãnh đạo và định hình chiến lược cho Citizendium. Mỗi dự án nếu muốn phát triển mạnh thì vai trò của người đứng đầu rất quan trọng, vì vậy rõ ràng một dự án như rắn mất đầu khó có thể phát triển mạnh.

Thiếu tính toàn vẹn của dữ liệu

Mặc dù mục tiêu của Citizendium hướng đến nội dung chất lượng. Tuy nhiên, do không đủ nhân lực, dữ liệu Citizendium không được cập nhật và duyệt xét đều đặn, dẫn đến sự không đáng tin cậy của nó như một nguồn thông tin đáng tin cậy.

Kết luận

Nói tóm lại, Citizendium đã chết từ trong trứng nước do quá trình kiểm duyệt đầu vào khắt khe nhằm hướng tới người dùng lẫn nội dung chất lượng. Hơn nữa, Citizendium không có khả năng thu hút người dùng mới [1] cũng như người dùng hiện tại thiếu động lực đóng góp [2]. Vì vậy, dự án này có sự phát triển nội dung khá hạn chế, thể hiện ở số lượng bài ít ỏi. Trong khi đó, Wikipedia hướng tới sự cởi mở hơn cho phép tất cả người dùng tham gia đóng góp, kể cả người dùng không có tài khoản (IP) rồi nhờ vào sự thiện chí và tự nguyện của cộng đồng để kiểm duyệt nội dung. Tục ngữ Việt Nam có câu “nước trong quá thì không có cá”, Citizendium đã phạm phải sai lầm này khi biến dự án chỉ dành cho giới tinh hoa học thuật, vì vậy chỉ có phép màu mới biến dự án này thành công.

Tham khảo

1. Aitamurto, T., Leiponen, A., & Tee, R. (2011). The promise of idea crowdsourcing–benefits, contexts, limitations. Nokia Ideasproject White Paper, 1, 1-30.
2. Yam, S. C. J. (2013). Decommercialization and anti-elitism: early years of Wikipedia 2001-2002. International Journal of Arts & Sciences, 6(1), 533.